Nghi thuc tung niem: 02-D

Giáo Hội Tăng Già Nguyên Thủy Việt Nam

Nghi Thức Tụng Niệm

Chương II-D

Phần Kinh Văn (tiếp theo)

Kinh Tứ niệm xứ
Kinh lễ bái Sáu phương
Lễ Hồng danh
Qui sám
Từ bi nguyện
Hồi hướng công đức
Phục nguyện
Phổ nguyện

28. Kinh Tứ Niệm Xứ - Satipa.t.thaanasutta

Eva"m me suta"m: eka"m samaya"m bhagavaa kuruusu viharati kammaasadhamma"m naama kuruuna"m nigamo. Tatra kho bhagavaa bhikkhuu aamantesi: bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhuu bhagavato paccassosu"m. Bhagavaa etadavoca:	Như vầy tôi nghe, Một thời Ðức Thế Tôn ngự giữa dân chúng xứ Ku Ru tại đô thị Kam Ma Sa Dam Ma. Tại đấy đức Phật dạy các Tỳ kheo:
Ekaayano aya"m bhikkhave maggo sattaana"m visuddhiyaa sokaparidevaana"m samatikkamaaya dukkhadomanassaana"m attha"ngamaaya ~naayassa adhigamaaya nibbaanassa sacchikiriyaaya yadida"m cattaaro satipa.t.thaanaa.	Nầy các Tỳ kheo, đây là con đường độc nhất dẫn đến thanh tịnh, vượt khỏi sầu não, đoạn tận khổ ưu, thành tựu chánh trí, chứng ngộ niết bàn. Ðó là bốn niệm xứ.
Katame cattaaro? Idha bhikkhave bhikkhu kaaye kaayaanupassii viharati aataap iisampajaano satimaa vineyya loke abhijjhaado- manassa"m. Vedanaasu vedanaanupass iiviharati aataapii sampajaano satimaa vineyya lokeabhijjhaadomanassa"m. Citte cittaanupass iiviharati aataapii sampajaano satimaa vineyya loke abhijjhaadomanassa"m. Dhammesu dhammaanupassii viharati aataapii sampajaano satimaa vineyya lokeabhijjhaadomanassa"m.	Bốn niệm xứ ấy là gì? Nầy các Tỳ kheo, người tu tập lấy thân quán thân với tinh tấn, tỉnh giác, chánh niệm khắc phục ham muốn âu lo. Người tu tập lấy thọ quán thọ với tinh tấn, tỉnh giác; chánh niệm khắc phục ham muốn âu lo. Người tu tập lấy tâm quán tâm với tinh tấn, tỉnh giác; chánh niệm khắc phục ham muốn âu lo. Người tu tập lấy pháp quán pháp với tinh tấn, tỉnh giác, chánh niệm khắc phục ham muốn âu lo.
Katha~nca bhikkhave bhikkhu kaaye kaayaanu- passii viharati? Idha bhikkhave bhikkhu ara~n~nagato vaa rukkhamuulagato vaa su~n~naagaaragato vaa nisiidati palla"nka"m aabhujitvaa uju"m kaaya"m pa.nidhaaya parimukha"m sati"m upa.t.tha- petvaa. So sato vaa assasati, sato passasati. Diigha"m vaa assasanto diigha"m assasaamiiti pajaanaati. Diigha"m vaa passasanto diigha"m passasaamiiti pajaanaati. Rassa"m vaa assasanto rassa"m assasaamiiti pajaanaati. Rassa"m vaa passasanto rassa"m passasaamiiti pajaanaati. Sabbakaayapa.tisa"mved iiassasissaamiiti sikkhati. Sabbakaayapa.tisa"mvedii passasissaamiiti sikkhati . Passambhaya"m kaayasa"nkhaara"m assasissaamiiti sikkhati. Passambhaya"m kaayasa"nkhaara"m passasissaamiiti sikkhati. Seyyathaapi bhikkhave dakkho bhamakaaro vaa bhamakaarantevaasii vaa diigha"m vaa a~nchanto diigha"m a~nchaamiiti pajaanaati, rassa"m vaa a~nchanto rassa"m a~nchaamiiti pajaanaati, evameva kho bhikkhave bhikkhu diigha"m vaa assasanto diigha"m assasaamiiti pajaanaati. Diigha"m vaa passasanto diigha"m passasaamiiti pajaanaati. Rassa"m vaa assasanto rassa"m assasaamiiti pajaanaati. Rassa"m vaa passasanto rassa"m passasaamiiti pajaanaati. Sabbakaayapa.tisa"mvedii assasissaamiiti sikkhati. Sabbakaayapa.tisa"mved iipassasissaamiiti sikkhati. Passambhaya"m kaayasa"nkhaara"m assasissaamiiti sikkhati. Passambhaya"m kaayasa"nkhaara"m passasissaamiiti sikkhati. Iti ajjhatta"m vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Bahiddhaa vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Ajjhattabahid- dhaa vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Samuda- yadhammaanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Vayadhammaanupassii vaa kaayasmi"m viharati Samudayavayadhammaanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Atthi kaayoti vaa panassa sati paccupa.t.thitaa hoti yaavadeva ~naa.namattaaya patissatimattaaya. Anissito ca viharati. Na ca ki~nci loke upaadiyati. Evampi bhikkhave bhikkhu kaaye kaayaanupassii viharati.	[Quán thân- niệm hơi thở] Nầy các Tỳ kheo, thế nào là quán thân trên thân? người tu tập đi vào rừng vắng, hay dưới cội cây hoặc nơi nhà trống, ngồi kiết già với lưng thẳng hướng sự chú ý ngay trước mặt. Vị ấy thở ra, thở vào với sự tỉnh thức. Khi thở vô dài vị ấy sáng suốt nhận biết: đang thở vô dài; khi thở ra dài vị ấy sáng suốt nhận biết: đang thở ra dài. Khi thở vô ngắn vị ấy sáng suốt nhận biết: đang thở vô ngắn; khi thở ra ngắn vị ấy sáng suốt nhận biết: đang thở ra ngắn. Vị ấy thực tập: cảm giác toàn thân tôi sẽ thở vô; vị ấy thực tập: cảm giác toàn thân tôi sẽ thở ra; vị ấy thực tập: an tịnh toàn thân tôi sẽ thở ra; vị ấy thực tập: an tịnh toàn thân tôi sẽ thở vô; vị ấy thực tập: an tịnh toàn thân tôi sẽ thở ra; vị ấy thực tập: an tịnh toàn thân tôi sẽ thở vô. Cũng như người thợ tiện thành thạo khi quay dài hay ngắn đều biết rõ, người tu tập cũng vậy.
Puna ca para"m bhikkhave bhikkhu gacchanto vaa gacchaamiiti pajaanaati. .thito vaa .thitomhiiti pajaanaati. Nisinno vaa nisinnom- hiiti pajaanaati. Sayaano vaa sayaanomhiiti pajaanaati. Yathaa yathaa vaa panassa kaayo pa.nihito hoti tathaa tathaa na"m pajaanaati. Iti ajjhatta"m vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Bahiddhaa vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Ajjhattabahiddhaa vaa kaaye kaayaanupass iiviharati. Samudayadhammaanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Vayadhammaanupass iivaa kaayasmi"m viharati. Samudayavayadham-maanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Atthi kaayoti vaa panassa sati paccupa.t.thitaa hoti yaavadeva ~naa.namattaaya patissatimattaaya. Anissito ca viharati. Na ca ki~nci loke upaadiyati. Evampi bhikkhave bhikkhu kaaye kaayaanupassii viharati.	[Quán thân- đại oai nghi] Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, người tu tập khi đi, sáng suốt ghi nhận: đang đi; khi đứng, sáng suốt ghi nhận: đang đứng; khi ngồi, sáng suốt ghi nhận: đang ngồi; khi nằm, sáng suốt ghi nhận: đang nằm. Thân thể trong tư thế ra sao biết rõ như thế.
Puna ca para"m bhikkhave bhikkhu abhikkante pa.tikkante sampajaanakaarii hoti. Aalokite vilokite sampajaanakaarii hoti. Sammi~njite pasaarite sampajaanakaarii hoti. Sa"nghaa.tipattaciivaradhaara.ne sampajaana- kaarii hoti. Asite piite khaayite saayite sampajaa- nakaarii hoti. Uccaarapassaavakamme sampajaanakaarii hoti. Gate .thite nisinne sutte jaagarite bhaasite tu.nhiibhaave sampajaanakaarii hoti. Iti ajjhatta"m vaa kaaye kaayaanupassii viharati bahiddhaa vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Ajjhattabahiddhaa vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Samudayadham-maanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Vayadhammaanupassii vaa kaayasmi"m viharati Samudayavayadhammaanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Atthi kaayoti vaa panassa sati paccupa.t.thitaa hoti yaavadeva ~naa.namattaaya patissatimattaaya. Anissito ca viharati. Na ca ki~nci loke upaadiyati. Evampi bhikkhave bhikkhu kaaye kaayaanupassii viharati.	[Quán thân- tiểu oai nghi] Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, người tu tập khi bước tới bước lui, biết rõ việc mình đang làm; khi ngó tới ngó lui, biết rõ việc mình đang làm; khi co tay duỗi tay, biết rõ việc mình đang làm; khi mặc y kép hay thượng y hoặc khi mang bát, biết rõ việc mình đang làm; khi ăn, uống, nhai, nếm, biết rõ việc mình đang làm; khi đại tiện, tiểu tiện, biết rõ việc mình đang làm; khi đi, đứng, ngủ, thức, nói, im lặng, biết rõ việc mình đang làm.
Puna ca para"m bhikkhave bhikkhu imameva kaaya"m uddha"m paadatalaa adho kesamatthakaa tacapariyanta"m puura"m naanappakaarassa asucino paccavekkhati: atthi imasmi"m kaaye kesaa lomaa nakhaa dantaa taco ma"msa"m nahaaruu a.t.thii a.t.thimi~nja"m vakka"m hadaya"m yakana"m kilomaka"m pihaka"m papphaasa"m anta"m antagu.na"m udariya"m kariisa"m pitta"m semha"m pubbo lohita"m sedo medo assu vasaa khe.lo si"nghaa.nikaa lasikaa muttanti. Seyyathaapi bhikkhave ubhatomukhaa muuto.lii puuraa naanaavihitassa dha~n~nassa seyyathiida"m: saaliina"m viihiina"m muggaana"m maasaana"m tilaana"m ta.n.dulaana"m, tamena"m cakkhumaa puriso mu~ncitvaa paccavek- kheyya: ime saalii ime viihii ime muggaa ime maasaa ime tilaa ime ta.n.dulaati, evameva kho bhikkhave bhikkhu imameva kaaya"m uddha"m paadatalaa adho kesamatthakaa tacapariyanta"m puura"m naanappakaarassa asucino paccavekkhati: atthi imasmi"m kaaye kesaa lomaa nakhaa dantaa taco ma"msa"m nahaaruu a.t.thii a.t.thimi~nja"m vakka"m hadaya"m yakana"m kilomaka"m piihaka"m papphaasa"m anta"m antagu.na"m udariya"m kariisa"m pitta"m semha"m pubbo lohita"m sedo medo assu vasaa khe.lo si"nghaa.nikaa lasikaa muttanti iti ajjhatta"m vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Bahiddhaa vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Ajjhattabahiddhaa vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Samudayadhammaanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Vayadhammaanupassii vaa kaayasmi"m viharati Samudayavayadham- maanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Atthi kaayoti vaa panassa sati paccupa.t.thitaa hoti yaavadeva ~naa.namattaaya patissatimattaaya. Anissito ca viharati. Na ca ki~nci loke upaadiyati. Evampi bhikkhave bhikkhu kaaye-kaayaanupassii viharati.	[Quán thân - quán thể trược] Lại nữa, này các Tỳ kheo, người tu tập quán sát thân nầy từ bàn chân đến ngọn tóc. Toàn thân bao bọc bởi da, chứa đầy những vật bất tịnh khác nhau. Trong thân nầy gồm: tóc, lông, móng, răng, da, thịt, gân, xương, thận, tủy, tim, gan, hoành cách mô, lá lách, phổi, ruột, màng ruột, bao tử, phân, mật, đàm, mủ, máu, mồ hôi, mỡ, nước mắt, mỡ da, nước miếng, nước mũi, nhớt, nước tiểu. Nầy các Tỳ kheo ví như một người có mắt mở ra bao đựng các thứ hột có thể phân biệt rõ: đây là gạo, đây là lúa, đây là đậu, đây là mè". Tương tự như vậy, người tu tập quán sát thân nầy chứa đựng những thứ bất tịnh khác nhau.
Puna ca para"m bhikkhave bhikkhu imameva kaaya"m yathaa.thita"m yathaapa.nihi- ta"m dhaatuso paccavekkhati: atthi imasmi"m kaaye pa.thaviidhaatu aapodhaatu tejodhaatu vaayodhaatuuti seyyathaapi bhikkhave dakkho goghaatako vaa goghaatakantevaasii vaa gaavi"m vadhitvaa caatummahaapathe bilaso pa.tivibhajitvaa nisinno assa, evameva kho bhikkhave bhikkhu imameva kaaya"m yathaa.thita"m yathaapa.nihita"m dhaatuso paccavekkhati: atthi imasmi"m kaaye pa.thaviidhaatu aapodhaatu tejodhaatu vaayodhaatuuti. Iti ajjhatta"m vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Bahiddhaa vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Ajjhattabahiddhaa vaa kaaye kaayaanupass iiviharati. Samudayadhammaanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Vayadhammaanupass iivaa kaayasmi"m viharati. Samudayavayadham- maanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Atthi kaayoti vaa panassa sati paccupa.t.thitaa hoti yaavadeva ~naa.namattaaya patissatimattaaya. Anissito ca viharati. Na ca ki~nci loke upaadiyati. Evampi bhikkhave bhikkhu kaaye kaayaanupassii viharati.	[Quán thân - quán tứ đại] Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, người tu tập quán sát về vị trí và sự sắp đặt của tứ đại. Vị ấy chánh niệm: trong thân nầy có địa đại, thủy đại, hoả đại và phong đại. Như một người đồ tể rành nghề có thể phân một con bò thành từng phần riêng biệt, người tu tập có thể nhận rõ vị trí của tứ đại trong thân nầy.
Puna ca para"m bhikkhave bhikkhu seyyathaapi passeyya sariira"m siivathikaaya cha.d.dita"m ekaahamata"m vaa dviihamata"m vaa tiihamata"m vaa uddhumaataka"m viniilaka"m vipubbakajaata"m, so imameva kaaya"m upasa"mharati: ayampi kho kaayo eva"m dhammo eva"m bhaavii eva"m anatiitoti. Iti ajjhatta"m vaa kaaye kaayaanupassii viharati bahiddhaa vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Ajjhattabahiddhaa vaa kaaye kaayaanupass iiviharati. Samudayadhammaanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Vayadhammaanupass iivaa kaayasmi"m viharati. Samudayavayadham- maanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Atthi kaayoti vaa panassa sati paccupa.t.thitaa hoti yaavadeva ~naa.namattaaya patissatimattaaya. Anissito ca viharati. Na ca ki~nci loke upaadiyati. Evampi bhikkhave bhikkhu kaaye kaayaanupassii viharati.	[Quán thân - quán tử thi] Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, người tu tập nhìn thấy một tử thi quăng bỏ trong bãi tha ma một ngày, hai ngày, ba ngày trong trạng thái căng phồng, biến thành màu xanh đen, nát thối. Vị ấy quán: thân nầy tự tánh là vậy, bản chất là vậy, không thể vượt ngoài tánh chất ấy.
Puna ca para"m bhikkhave bhikkhu seyyathaapi passeyya sariira"m siivathikaaya cha.d.dita"m kaakehi vaa khajjamaana"m kulalehi vaa khajjamaana"m gijjhehi vaa khajjamaana"m supaa.nehi vaa khajjamaana"m sigaalehi vaa khajjamaana"m vividhehi vaa paa.nakajaatehi khajjamaana"m, so imameva kaaya"m upasa"mharati: ayampi kho kaayo eva"m dhammo eva"m bhaavii eva"m anatiitoti. Iti ajjhatta"m vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Bahiddhaa vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Ajjhattabahiddhaa vaa kaaye kaayaanupass iiviharati. Samudayadhammaanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Vayadhammaanupass iivaa kaayasmi"m viharati. Samudayavayadham- maanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Atthi kaayoti vaa panassa sati paccupa.t.thitaa hoti yaavadeva ~naa.namattaaya patissatimattaaya. Anissito ca viharati. Na ca ki~nci loke upaadiyati. Evampi bhikkhave bhikkhu kaaye kaayaanupassii viharati.	[Quán thân - quán tử thi bị hủy thể] Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, người tu tập nhìn thấy một tử thi quăng bỏ trong bãi tha ma bị các loài cầm thú quạ, diều hâu, kên kên, chó, giả can hay côn trùng đục khoét để ăn. Vị ấy quán: thân nầy tự tánh là vậy, bản chất là vậy, không thể vượt ngoài tánh chất ấy. Như vậy vị ấy quán thân bằng nội thân hay ngoại thân hoặc cả hai. Vị ấy quán tánh sanh khởi trên thân, quán tánh hoại diệt trên thân hoặc cả hai tánh sanh diệt trên thân. Vị ấy quán niệm sự hiện hữu của thân với hy vọng hướng đến chánh trí, chánh niệm. Vị ấy không ỷ lại, chấp trước bất cứ vật gì ở đời. Nầy các Tỳ kheo, như vậy là người tu tập lấy thân quán thân.
Puna ca para"m bhikkhave bhikkhu seyyathaapi passeyya sariira"m siivathikaaya cha.d.dita"m a.t.thikasa"nkhalika"m sama"msalohita"m nahaarusambandha"m, so imameva kaaya"m upasa"mharati: ayampi kho kaayo eva"m dhammo evambhaavii eta"m anatiitoti. Iti ajjhatta"m vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Bahiddhaa vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Ajjhattabahiddhaa vaa kaaye kaayaanupass iiviharati. Samudayadhammaanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Vayadhammaanupass iivaa kaayasmi"m viharati. Samudayavaya- dhammaanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Atthi kaayoti vaa panassa sati paccupa.t.thitaa hoti yaavadeva ~naa.namattaaya patissatimat- taaya. Anissito ca viharati. Na ca ki~nci loke upaadiyati. Evampi bhikkhave bhikkhu kaaye kaayaanupassii viharati.	[Quán thân - quán hài cốt] Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, người tu tập nhìn thấy một tử thi quăng bỏ trong bãi tha ma chỉ còn là một bộ xương với chút ít máu thịt còn sót lại với các sợi gân còn kết nối. Hoặc một bộ xương không còn thịt còn chút máu được các sợi gân kết nối. Hoặc một bộ xương không còn máu thịt, không còn các sợi gân kết nối. Hoặc rải rác từng phần xương tay, xương chân, xương ống, xương đùi, xương mông, xương sống, sọ đầu. Vị ấy quán: thân nầy tự tánh là vậy, bản chất là vậy, không thể vượt ngoài tánh chất ấy.
Puna ca para"m bhikkhave bhikkhu seyyathaapi passeyya sariira"m siivathikaaya cha.d.dita"m a.t.thikaani setaani sa"nkhava.n.nu- panibhaani, so imameva kaaya"m upasa"mharati ayampi kho kaayo eva"m dhammo eva"m bhaav iieva"m anatiitoti. Iti ajjhatta"m vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Bahiddhaa vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Ajjhattabahiddhaa vaa kaaye kaayaanupassii viharati. Samudayadhammaanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Vayadhammaanupassii vaa kaayasmi"m viharati Samudayavayadhammaanupassii vaa kaayasmi"m viharati. Atthi kaayoti vaa panassa sati paccupa.t.thitaa hoti yaavadeva ~naa.namattaaya patissatimattaaya. Anissito ca viharati. Na ca ki~nci loke upaadiyati. Evampi bhikkhave bhikkhu kaaye kaayaanupassii viharati.	[Quán thân - quán hài cốt mục rã] Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, người tu tập nhìn thấy một tử thi quăng bỏ trong bãi tha ma chỉ toàn xương trắng màu vỏ ốc... Hoặc đã biến dạng theo thời gian vài ba năm ... Hoặc mục nát thành bột ... Vị ấy quán: thân nầy tự tánh là vậy, bản chất là vậy, không thể vượt ngoài tánh chất ấy. Như vậy vị ấy quán thân bằng nội thân hay ngoại thân hoặc cả hai. Vị ấy quán tánh sanh khởi trên thân, quán tánh hoại diệt trên thân hoặc cả hai tánh sanh diệt trên thân. Vị ấy quán niệm sự hiện hữu của thân với hy vọng hướng đến chánh trí, chánh niệm. Vị ấy không ỷ lại, chấp trước bất cứ vật gì ở đời. Nầy các Tỳ kheo, như vậy là người tu tập lấy thân quán thân.
Katha~nca bhikkhave bhikkhu vedanaasu vedanaanupassii viharati? Idha bhikkhave bhikkhu sukha"m vedana"m vediyamaano sukha"m vedana"m vediyaamiiti pajaanaati. Dukkha"m vedana"m vediyamaano dukkha"m vedana"m vediyaamiiaati pajaanaati. Adukkhamasukha"m vedana"m vediyamaano adukkhamasukha"m vedana"m vediyaamiiti pajaanaati. Saamisa"m vaa sukha"m vedana"m vediyamaano saamisa"m sukha"m vedana"m vediyaamiiaati pajaanaati. Niraamisa"m vaa sukha"m vedana"m vediyamaano niraamisa"m sukha"m vedana"m vediyaamiiti pajaanaati. Saamisa"m vaa dukkha"m vedana"m vediyamaano saamisa"m dukkha"m vedana"m vediyaamiiaati pajaanaati. Niraamisa"m vaa dukkha"m vedana"m vediyamaano niraamisa"m dukkha"m vedana"m vediyaamiiti pajaanaati. Saamisa"m vaa adukkhamasukha"m vedana"m vediyamaano saamiisa"m adukkhamasukha"m vedana"m vediyaamiiti pajaanaati. Niraamisa"m vaa adukkhamasukha"m vedana"m vediyamaano niraamisa"m adukkhamasukha"m vedana"m vediyaamiiti pajaanaati. Iti ajjhatta"m vaa vedanaasu vedanaanupass iiviharati. Bahiddhaa vaa vedanaasu vedanaanupassii viharati. Ajjhattabahiddhaa vaa vedanaasu vedanaanupassii viharati. Samudayadhammaanupassii vaa vedanaasu viharati. Vayadhammaanupassii vaa vedanaasu viharati. Samudayavayadhammaanupass iivaa vedanaasu viharati. Atthi vedanaati vaa panassa sati paccupa.t.thitaa hoti yaavadeva ~naa.namattaaya patissatimattaaya. Anissito ca viharati. Na ca ki~nci loke upaadiyati. Eva"m kho bhikkhave bhikkhu vedanaasu vedanaanupassii viharati.	[Quán thọ] Nầy các Tỳ kheo, thế nào là quán thọ trên thọ? Nầy các Tỳ kheo, người tu tập khi cảm thọ lạc, sáng suốt biết rõ: cảm thọ lạc; khi cảm thọ khổ, sáng suốt biết rõ: cảm thọ khổ; khi cảm thọ không lạc không khổ, sáng suốt biết rõ: cảm thọ không lạc không khổ. Khi cảm thọ lạc thuộc vật chất, sáng suốt biết rõ: cảm thọ lạc thuộc vật chất; Khi cảm thọ lạc không thuộc vật chất, sáng suốt biết rõ: cảm thọ lạc không thuộc vật chất. Khi cảm thọ khổ thuộc vật chất, sáng suốt biết rõ: cảm thọ khổ thuộc vật chất; Khi cảm thọ khổ không thuộc vật chất, sáng suốt biết rõ: cảm thọ khổ không thuộc vật chất. Khi cảm thọ không lạc không khổ thuộc vật chất, sáng suốt biết rõ: cảm thọ không lạc không khổ thuộc vật chất; khi cảm thọ không lạc không khổ không thuộc vật chất, sáng suốt biết rõ: cảm thọ không lạc không khổ không thuộc vật chất. Như vậy vị ấy quán thọ bằng nội thọ hay ngoại thọ hoặc cả hai. Vị ấy quán tánh sanh khởi trên thọ, quán tánh hoại diệt trên thọ hoặc cả hai tánh sanh diệt trên thọ. Vị ấy quán niệm sự hiện hữu của thọ với hy vọng hướng đến chánh trí, chánh niệm. Vị ấy không ỷ lại, chấp trước bất cứ vật gì ở đời. Nầy các Tỳ kheo, như vậy là người tu tập lấy thọ quán thọ.
Katha~nca bhikkhave bhikkhu citte cittaanupassii viharati? Idha bhikkhave bhikkhu saraaga"m vaa citta"m saraaga"m cittanti pajaanaati. Viitaraaga"m vaa citta"m viitaraaga"m cittanti pajaanaati. Sadosa"m vaa citta"m sadosa"m cittanti pajaanaati. Viitadosa"m vaa citta"m viitadosa"m cittanti pajaanaati samoha"m vaa citta"m samoha"m cittanti pajaanaati. Viitamoha"m vaa citta"m viitamoha"m cittanti pajaanaati. Sa"nkhitta"m vaa citta"m sa"nkhitta"m cittanti pajaanaati. Vikkhitta"m vaa citta"m vikkhitta"m cittanti pajaanaati. Mahaggata"m vaa citta"m mahaggata"m cittanti pajaanaati. Amahaggata"m vaa citta"m amahaggata"m cittanti pajaanaati. Sauttara"m vaa citta"m sauttara"m cittanti pajaanaati. Anuttara"m vaa citta"m anuttara"m cittanti pajaanaati. Samaahita"m vaa citta"m samaahita"m cittanti pajaanaati. Asamaahita"m vaa citta"m asamaahita"m cittanti pajaanaati. Vimutta"m vaacitta"m vimutta"m cittanti pajaanaati. Avimutta"m vaa citta"m avimutta"m cittanti pajaanaati. Iti ajjhatta"m vaa citte cittaanupassii viharati. Bahiddhaa vaa citte cittaanupassii viharati. Ajjhattabahiddhaa vaa citte cittaanupass iiviharati. Samudayadhammaanupassii vaa cittasmi"m viharati. Vayadhammaanupass iivaa cittasmi"m viharati samudayavayadhammaanupassii vaa cittasmi"m viharati. Atthi cittanti vaa panassa sati paccupa.t.thitaa hoti yaavadeva ~naa.namattaaya patissatimattaaya. Anissito ca viharati. Na ca ki~nci loke upaadiyati. Eva"m kho bhikkhave bhikkhu citte cittaanupassii viharati.	[Quán tâm] Nầy các Tỳ kheo, thế nào là quán tâm trên tâm? Nầy các Tỳ kheo, người tu tập khi ham muốn, biết rõ: tâm ham muốn. Khi sân hận, biết rõ: tâm sân hận. Khi si mê, biết rõ: tâm si mê. Khi tâm thâu nhiếp, biết rõ: tâm thâu nhiếp. Khi tâm tán loạn, biết rõ: tâm tán loạn. Khi tâm quảng đại, biết rõ: tâm quảng đại. Khi tâm hạn hẹp, biết rõ: tâm hạn hẹp. Khi tâm cao thượng, biết rõ: tâm cao thượng. Khi tâm tập chú, biết rõ: tâm tập chú. Khi tâm không định, biết rõ: tâm không định. Khi tâm giải thoát, biết rõ: tâm giải thoát. Khi tâm ràng buộc, biết rõ: tâm ràng buộc. Như vậy vị ấy quán tâm bằng nội tâm hay ngoại tâm hoặc cả hai. Vị ấy quán tánh sanh khởi trên tâm, quán tánh hoại diệt trên tâm hoặc cả hai tánh sanh diệt trên tâm. Vị ấy quán niệm sự hiện hữu của tâm với hy vọng hướng đến chánh trí, chánh niệm. Vị ấy không ỷ lại, chấp trước bất cứ vật gì ở đời. Nầy các Tỳ kheo, như vậy là người tu tập lấy tâm quán tâm.
Katha~nca bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammaanupassii viharati? Idha bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammaanupassii viharati pa~ncasu niivara.nesu. Katha~nca bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammaanupassii viharati pa~ncasu niivara.nesu? Idha bhikkhave bhikkhu santa"m vaa ajjhatta"m kaamacchanda"m atthi me ajjhatta"m kaamacchandoti pajaanaati. Asanta"m vaa ajjhatta"m kaamacchanda"m natthi me ajjhatta"m kaamacchandoti pajaanaati. Yathaa ca anuppannassa kaamacchandassa uppaado hoti, ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannassa kaamacchandassa pahaana"m hoti, ta~nca pajaanaati. Yathaa ca pahiinassa kaamacchan- dassa aayati"m anuppaado hoti, ta~nca pajaanaati. Santa"m vaa ajjhatta"m byaapaada"m atthi me ajjhatta"m byaapaadoti pajaanaati. Asanta"m vaa ajjhatta"m byaapaada"m natthi me ajjhatta"m byaapaadoti pajaanaati. Yathaa ca anuppannassa byaapaadassa uppaado hoti, ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannassa byaapaadassa pahaana"m hoti, ta~nca pajaanaati. Yathaa ca pahiinassa byaapaadassa aayati"m anuppaado hoti, ta~nca pajaanaati, Santa"m vaa ajjhatta"m thiinamiddha"m atthi me ajjhatta"m thiinamiddhanti pajaanaati. Asanta"m vaa ajjhatta"m thiinamiddha"m natthi me ajjhatta"m thiinamiddhanti, pajaanaati. Yathaa ca anuppannassa thiinamiddhassa uppaado hoti, ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannassa thiinamid- dhassa pahaana"m hoti, ta~nca pajaanaati. Yathaa ca pahiinassa thiinamiddhassa aayati"m anuppaado hoti, ta~nca pajaanaati. Santa"m vaa ajjhatta"m uddhaccakukkucca"m atthi me ajjhatta"m uddhaccakukkuccanti pajaanaati. Asanta"m vaa ajjhatta"m uddhac- cakukkucca"m natthi me ajjhatta"m uddhac- cakukkuccanti pajaanaati. Yathaa ca anup- pannassa uddhaccakukkuccassa uppaado hoti, ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannassa uddhaccakukkuccassa pahaana"m hoti ta~nca pajaanaati. Yathaa ca pahiinassa uddhaccakukkuccassa aayati"m anuppaado hoti, ta~nca pajaanaati. Santa"m vaa ajjhatta"m vicikiccha"m atthi me ajjhatta"m vicikicchaati pajaanaati. Asanta"m vaa ajjhatta"m vicikiccha"m natthi me ajjhatta"m vicikicchaati pajaanaati. Yathaa ca anuppan- naaya vicikicchaaya uppaado hoti, ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannaaya vicikicchaaya pahaana"m hoti, ta~nca pajaanaati. Yathaa ca pahiinaaya vicikicchaaya aayati"m anuppaado hoti, ta~nca pajaanaati. Iti ajjhatta"m vaa dhammesu dhammaanu- passii viharati. Bahiddhaa vaa dhammesu dhammaanupassii viharati. Ajjhatta- bahiddhaa vaa dhammesu dhammaanupass iiviharati. Samudayadhammaanupassii vaa dhammesu viharati. Vayadhammaanupassii vaadhammesu viharati. Samudayavaya- dhammaanupassii vaa dhammesu viharati. Atthi dhammaati vaa panassa sati paccupa.t.thitaa hoti yaavadeva ~naa.namattaaya patissatimattaaya. Anissito ca viharati. Na ca ki~nci loke upaadiyati. Eva"m kho bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammaanupass iiviharati pa~ncasu niivara.nesu.	[Quán pháp - quán năm pháp ngăn ngại] Nầy các Tỳ kheo, thế nào là quán pháp trên pháp? Nầy các Tỳ kheo, người tu tập quán pháp qua năm ngăn ngại. Nầy các Tỳ kheo, khi người tu tập tâm có ham muốn, vị ấy sáng suốt biết rõ: nội tâm có ham muốn; tâm không có ham muốn, vị ấy sáng suốt biết rõ: nội tâm không có ham muốn. Với sự ham muốn vốn không có nay sanh khởi, vị ấy biết rõ. Với sự ham muốn đã sanh khởi nay đoạn diệt, vị ấy biết rõ. Với sự ham muốn đã đoạn diệt tương lai không sanh khởi nữa, vị ấy biết rõ. Khi tâm có sân hận, vị ấy sáng suốt biết rõ: nội tâm có sân hận; tâm không có sân hận, vị ấy sáng suốt biết rõ: nội tâm không có sân hận. Với sự sân hận vốn không có nay sanh khởi, vị ấy biết rõ. Với sự sân hận đã sanh khởi nay đoạn diệt, vị ấy biết rõ. Với sự sân hận đã đoạn diệt tương lai không sanh khởi nữa, vị ấy biết rõ. Khi tâm có hôn trầm thụy miên, vị ấy sáng suốt biết rõ: nội tâm có hôn trầm thụy miên; tâm không có hôn trầm thụy miên, vị ấy sáng suốt biết rõ: nội tâm không có hôn trầm thụy miên. Với sự hôn trầm thụy miên vốn không có nay sanh khởi, vị ấy biết rõ. Với sự hôn trầm thụy miên đã sanh khởi nay đoạn diệt, vị ấy biết rõ. Với sự hôn trầm thụy miên đã đoạn diệt tương lai không sanh khởi nữa, vị ấy biết rõ. Khi tâm có loạn động, vị ấy sáng suốt biết rõ: nội tâm có loạn động; tâm không có loạn động, vị ấy sáng suốt biết rõ: nội tâm không có loạn động. Với sự loạn động vốn không có nay sanh khởi, vị ấy biết rõ. Với sự loạn động đã sanh khởi nay đoạn diệt, vị ấy biết rõ. Với sự loạn động đã đoạn diệt tương lai không sanh khởi nữa, vị ấy biết rõ. Khi tâm có nghi hoặc, vị ấy sáng suốt biết rõ: nội tâm có nghi hoặc; tâm không có nghi hoặc, vị ấy sáng suốt biết rõ: nội tâm không có nghi hoặc. Với sự nghi hoặc vốn không có nay sanh khởi, vị ấy biết rõ. Với sự nghi hoặc đã sanh khởi nay đoạn diệt, vị ấy biết rõ. Với sự nghi hoặc đã đoạn diệt tương lai không sanh khởi nữa, vị ấy biết rõ. Như vậy vị ấy tu tập quán pháp qua năm triền cái.
Puna ca para"m bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammaanupassii viharati pa~ncasu upaadaanakkhandhesu. Katha~nca bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammaanupassii viharati pa~ncasu upaadaanakkhandhesu? Idha bhikkhave bhikkhu " iti ruupa"m, iti ruupassa samudayo, iti ruupassa attha"ngamo. Iti vedanaa, iti vedanaaya samudayo, iti vedanaaya attha"ngamo. Iti sa~n~naa, iti sa~n~naaya samudayo, iti sa~n~naaya attha"ngamo. Iti sa"nkhaaraa, iti sa"nkhaaraana"m samudayo, iti sa"nkhaaraana"m attha"ngamo. Iti vi~n~naa.na"m, iti vi~n~naa.nassa samudayo, iti vi~n~naa.nassa attha"ngamoti. Iti ajjhatta"m vaa dhammesu dhammaanu- passii viharati. Bahiddhaa vaa dhammesu dhammaanupassii viharati. Ajjhattabahiddhaa vaa dhammesu dhammaa- nupassii viharati. Samudayadhammaanu- passii vaa dhammesu viharati. Vayadham- maanupassii vaa dhammesu viharati. Samudayavayadhammaanupassii vaa dhammesu viharati. Atthi dhammaati vaa panassa sati paccupa.t.thitaa hoti yaavadeva ~naa.namattaaya patissatimattaaya. Anissito ca viharati na ca ki~nci loke upaadiyati. Eva"m kho bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammaanupassii viharati pa~ncasu upaadaa- nakkhandhesu.	[Quán pháp - quán năm thủ uẩn] Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, người tu tập quán pháp qua năm thủ uẩn. Vị ấy quán sát: đây là sắc, đây là tập khởi của sắc, đây là sự đoạn diệt của sắc; đây là thọ, đây là tập khởi của thọ, đây là sự đoạn diệt của thọ; đây là tưởng, đây là tập khởi của tưởng, đây là sự đoạn diệt của tưởng; đây là hành, đây là tập khởi của hành, đây là sự đoạn diệt của hành; đây là thức, đây là tập khởi của thức, đây là sự đoạn diệt của thức. Như vậy vị ấy tu tập quán pháp qua năm thủ uẩn.
Puna ca para"m bhikkhave bhikkhu dham- mesu dhammaanupassii viharati chasu ajjhattikabaahiresu aayatanesu. Katha~nca bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammaanu- passii viharati chasu ajjhattikabaahiresu aayatanesu? Idha bhikkhave bhikkhu cakkhu~nca pajaanaati. Ruupe ca pajaanaati. Ya~nca tadubhaya"m pa.ticca uppajjati sa"myojana"m ta~nca pajaanaati. Yathaa ca anuppannassa sa"myojanassa uppaado hoti ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannassa sa"myojanassa pahaana"m hoti ta~nca pajaanaati. Yathaa ca pahiinassa sa"myojanassa aayati"m anuppaado hoti ta~nca pajaanaati. Sota~nca pajaanaati. Sadde ca pajaanaati ya~nca tadubhaya"m pa.ticca uppajjati sa"myojana"m ta~nca pajaanaati. Yathaa ca anuppannassa sa"myoja- nassa uppaado hoti ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannassa sa"myojanassa pahaana"m hoti ta~nca pajaanaati. Yathaa ca pahiinassa sa"myojanassa aayati"m anuppaado hoti ta~nca pajaanaati. Ghaa.na~nca pajaanaati. Gandhe ca pajaanaati ya~nca tadubhaya"m pa.ticca uppajjati sa"myojana"m ta~nca pajaanaati. Yathaa ca anuppannassa sa"myojanassa uppaado hoti ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannassa sa"myojanassa pahaana"m hoti ta~nca pajaanaati. Yathaa ca pahiinassa sa"myojanassa aayati"m anuppaado hoti ta~nca pajaanaati. Jivha~nca pajaanaati. Rase ca pajaanaati ya~nca tadubhaya"m pa.ticca uppajjati sa"myojana"m ta~nca pajaanaati. Yathaa ca anuppannassa sa"myojanassa uppaado hoti ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannassa sa"myojanassa pahaana"m hoti ta~nca pajaanaati. Yathaa ca pahiinassa sa"myojanassa aayati"m anuppaado hoti ta~nca pajaanaati. Kaaya~nca pajaanaati. pho.t.thabbeca pajaanaati ya~nca tadubhaya"m pa.ticca uppajjati sa"myojana"m ta~nca pajaanaati Yathaa ca anuppannassa sa"myojanassa uppaado hoti, ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannassa sa"myojanassa pahaana"m hoti ta~nca pajaanaati. Yathaa ca pahiinassa sa"myojanassa aayati"m anuppaado hoti ta~nca pajaanaati. Mana~nca pajaanaati. Dhamme ca pajaanaati ya~nca tadubhaya"m pa.ticca uppajjati sa"myojana"m ta~nca pajaanaati. Yathaa ca anuppannassa sa"myojanassa uppaado hoti ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannassa sa"myojanassa pahaana"m hoti ta~nca pajaanaati Yathaa ca pahiinassa sa"myojanassa aayati"m anuppaado hoti ta~nca pajaanaati. Iti ajjhatta"m vaa dhammesu dhammaanu- passii viharati. Bahiddhaa vaa dhammesu dhammaanupassii viharati. Ajjhattabahiddhaa vaa dhammesu dhammaanupassii viharati. Samudayadhammaanupassii vaa dhammesu viharati. Vayadhammaanupassii vaa dhammesu viharati. Samudayavayadham- maanupassii vaa dhammesu viharati. Atthi dhammaati vaa panassa sati paccupa.t.thitaa hoti yaavadeva ~naa.namattaaya patissatimat- taaya. Anissito ca viharati. Na ca ki~nci loke upaadiyati. Eva"m kho bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammaanupassii viharati chasu ajjhattikabaahiresu aayatanesu.	Quán pháp - quán sáu xứ] Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, người tu tập quán pháp qua sáu nội và ngoại xứ. Vị ấy sáng suốt biết rõ: do duyên hai thành tố mắt và cảnh sắc, kiết sử sanh khởi. Do duyên hai thành tố tai và âm thanh, kiết sử sanh khởi. Do duyên hai thành tố mũi và mùi hương, kiết sử sanh khởi. Do duyên hai thành tố lưỡi và các vị, kiết sử sanh khởi. Do duyên hai thành tố thân và cảnh xúc, kiết sử sanh khởi. Do duyên hai thành tố ý và cảnh pháp, kiết sử sanh khởi. Với kiết sử chưa sanh nay sanh khởi, vị ấy sáng suốt biết rõ. Với kiết sử đã sanh nay đoạn diệt, vị ấy sáng suốt biết rõ. Với kiết sử đã đoạn diệt tương lai không sanh khởi, vị ấy sáng suốt biết rõ. Như vậy là người tu tập quán pháp qua sáu nội và ngoại xứ.
Puna ca para"m bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammaanupassii viharati sattasubojjha"ngesu. Katha~nca bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammaanupassii viharati sattasu bojjha"ngesu? Idha bhikkhave bhikkhu santa"m vaa ajjhatta"m satisambojjha"nga"m atthi me ajjhatta"m satisambojjha"ngoti pajaanaati. Asanta"m vaa ajjhatta"m satisambojjha"nga"m natthi me ajjhatta"m satisambojjha"ngoti pajaanaati. Yathaa ca anuppannassa satisambojjha"ngassa uppaado hoti ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannassa satisambojjha"ngassa bhaavanaapaaripuurii hoti ta~nca pajaanaati. Santa"m vaa ajjhatta"m dhammavicayasam- bojjha"nga"m atthi me ajjhatta"m dhamma- vicayasambojjha"ngoti pajaanaati. Asanta"m vaa ajjhatta"m dhammavicayasambojjha"nga"m natthi me ajjhatta"m dhammavicayasamboj- jha"ngoti pajaanaati. Yathaa ca anuppannassa dhammavicayasambojjha"ngassa uppaado hoti ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannassa dhammavicayasambojjha"ngassa bhaavanaa- paaripuurii hoti ta~nca pajaanaati. Santa"m vaa ajjhatta"m viriyasambojjha"nga"m atthi me ajjhatta"m viriyasambojjha"ngoti pajaanaati. Asanta"m vaa ajjhatta"m viriyasambojjha"nga"m natthi me ajjhatta"m viriyasambojjha"ngoti pajaanaati. Yathaa ca anuppannassa viriyasambojjha"ngassa uppaado hoti, ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannassa viriyasambojjha"ngassa bhaavanaapaaripuuri hoti ta~nca pajaanaati. Santa"m vaa ajjhatta"m piitisambojjha"nga"m atthi me ajjhatta"m piitisambojjha"ngoti pajaanaati. Asanta"m vaa ajjhatta"m piitisambojjha"nga"m natthi me ajjhatta"m piitisambojjha"ngoti pajaanaati. Yathaa ca anuppannassa piitisambojjha"ngassa uppaado hoti ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannassa piitisambojjha"ngassa bhaavanaapaaripuurii hoti ta~nca pajaanaati. Santa"m vaa ajjhatta"m passaddhisambojjha"nga"m atthi me ajjhatta"m passaddhisam- bojjha"ngoti pajaanaati. Asanta"m vaa ajjhatta"mpassaddhisambojjha"nga"m natthi me ajjhatta"m passaddhisambojjha"ngoti pajaanaati. Yathaa ca anuppannassa passaddhisambojjha"ngassa uppaado hoti ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannassa passaddhisambojjha"ngassa bhaavanaapaaripuurii hoti ta~nca pajaanaati. Santa"m vaa ajjhatta"m samaadhisambojjha"n- ga"m atthi me ajjhatta"m samaadhisam- bojjha"ngoti pajaanaati. Asanta"m vaa ajjhatta"m samaadhisambojjha"nga"m natthi me ajjhatta"m samaadhisambojjha"ngoti pajaanaati. Yathaa ca anuppannassa samaadhisamboj- jha"ngassa uppaado hoti, ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannassa samaadhisambojjha"n- gassa bhaavanaapaaripuurii hoti ta~nca pajaanaati. Santa"m vaa ajjhatta"m upekkhaasambojjha"n- ga"m atthi me ajjhatta"m upekkhaasamboj- jha"ngoti pajaanaati . Asanta"m vaa ajjhatta"m upekkhaasambojjha"nga"m natthi me ajjhatta"mupekkhaasambojjha"ngoti pajaanaati. Yathaa ca anuppannassa upekkhaasambojjha"ngassa uppaado hoti, ta~nca pajaanaati. Yathaa ca uppannassa upekkhaasambojjha"ngassa bhaavanaapaaripuuri hoti ta~nca pajaanaati. Iti ajjhatta"m vaa dhammesu dhammaanupassii viharati. Bahiddhaa vaa dhammesu dhammaanupassii viharati. Ajjhattabahiddhaa vaa dhammesu dhammaanupassii viharati. Samudayadham- maanupassii vaa dhammesu viharati. Vayadhammaanupassii vaa dhammesu viharati. Samudayavayadhammaanupass iivaa dhammesu viharati. Atthi dhammaati vaa panassa sati paccupa.t.thitaa hoti yaavadeva ~naa.namattaaya patissatimattaaya. Anissito ca viharati. Na ca ki~nci loke upaadiyati. Evampi kho bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammaanupassii viharati sattasu bojjha"ngesu.	[Quán pháp - quán bảy giác chi] Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, người tu tập quán pháp qua bảy giác chi. Này các Tỳ kheo, khi tâm có niệm giác chi vị ấy biết rõ: nội tâm có niệm giác chi; khi tâm có trạch pháp giác chi vị ấy biết rõ: nội tâm có trạch pháp giác chi; khi tâm có tinh tấn giác chi vị ấy biết rõ: nội tâm có tinh tấn giác chi; khi tâm có hỷ giác chi vị ấy biết rõ: nội tâm có hỷ giác chi; khi tâm có tịnh giác chi vị ấy biết rõ: nội tâm có tịnh giác chi; khi tâm có định giác chi vị ấy biết rõ: nội tâm có định giác chi; khi tâm có xả giác chi vị ấy biết rõ: nội tâm có xả giác chi. Với các giác chi vốn không có nay sanh khởi, vị ấy sáng suốt biết rõ. Với các giác chi đã sanh nay được viên thành, vị ấy sáng suốt biết rõ. Như vậy là người tu tập quán pháp qua bảy giác chi.
Puna ca para"m bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammaanupassii viharati catuusu ariyasaccesu. Katha~nca bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammaanupass iiviharati catuusu ariyasaccesu? Idha bhikkhave bhikkhu ida"m dukkhanti yathaabhuuta"m pajaanaati. Aya"m dukkhasamudayoti yathaabhuuta"m pajaanaati. Aya"m dukkhanirodhoti yathaabhuuta"m pajaanaati. Aya"m dukkhanirodhagaamin iipa.tipadaa ti yathaabhuuta"m pajaanaati. Iti ajjhatta"m vaa dhammesu dhammaanu- passii viharati. Bahiddhaa vaa dhammesu dhammaanupassii viharati. Ajjhatta- bahiddhaavaa dhammesu dhammaanupass iiviharati. Samudayadhammaanupassii vaa dhammesu viharati, vayadhammaanupassii vaadhammesu viharati. Samudayavaya- dhammaanupassii vaa dhammesu viharati. Atthi dhammaati vaa panassa sati paccupa.t.thitaa hoti yaavadeva ~naa.namattaaya patissatimattaaya. Anissito ca viharati. Na ca ki~nci loke upaadiyati. Evampi kho bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammaanupassii viharati catuusu ariyasaccesu.	[Quán pháp - quán bốn thánh đế] Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, người tu tập quán pháp qua bốn thánh đế. Nầy các Tỳ kheo, người tu tập sáng suốt biết rõ đây là khổ; sáng suốt biết rõ đây là nhân sanh khổ; sáng suốt biết rõ đây là sự chấm dứt khổ; sáng suốt biết rõ đây là con đường dẫn đến diệt khổ. Như vậy vị ấy quán pháp bằng pháp. Vị ấy quán tánh sanh khởi trên pháp, quán tánh hoại diệt trên pháp hoặc cả hai tánh sanh diệt trên pháp. Vị ấy quán niệm sự hiện hữu của pháp với hy vọng hướng đến chánh trí, chánh niệm. Vị ấy không ỷ lại, chấp trước bất cứ vật gì ở đời. Nầy các Tỳ kheo, như vậy là người tu tập lấy pháp quán pháp.
Yo hi ko ci bhikkhave ime cattaaro satipa.t.thaane eva"m bhaaveyya satta vassaani, tassa dvinna"m phalaana"m a~n~natara"m phala"m paa.tika"nkha"m: di.t.theva dhamme a~n~naa, sati vaa upaadisese anaagaamitaa. Ti.t.thantu bhikkhave satta vassaani, yo hi koci bhikkhave ime cattaaro satipa.t.thaane eva"m bhaaveyya chabbassaani tassa dvinna"m phalaana"m a~n~natara"m phala"m paa.tika"nkha"m di.t.theva dhamme a~n~naa, sati vaa upaadisese anaagaamitaa. Ti.t.thantu bhikkhave chabbassaani, yo hi ko ci bhikkhave ime cattaaro satipa.t.thaane eva"m bhaaveyya pa~ncavassaani tassa dvinna"m phalaana"m a~n~natara"m phala"m paa.tika"nkha"m: di.t.theva dhamme a~n~naa, sati vaa upaadisese anaagaamitaa. Ti.t.thantu bhikkhave pa~ncavassaani, yo hi ko ci bhikkhave ime cattaaro satipa.t.thaane eva"m bhaaveyya cattaarivassaani tassa dvinna"m phalaana"m a~n~natara"m phala"m paa.tika"nkha"m: di.t.theva dhamme a~n~naa, sati vaa upaadisese anaagaamitaa. Ti.t.thantu bhikkhave cattaari vassaani, yo hi koci bhikkhave ime cattaaro satipa.t.thaane eva"m bhaaveyya tii.ni vassaani tassa dvinna"m phalaana"m a~n~natara"m phala"m paa.tika"nkha"m di.t.theva dhamme a~n~naa, sati vaa upaadisese anaagaamitaa. Ti.t.thantu bhikkhave tii.ni vassaani yo hi ko ci bhikkhave ime cattaaro satipa.t.thaane eva"m bhaaveyya dve vassaani tassa dvinna"m phalaana"m a~n~natara"m phala"m paa.tika"nkha"m: di.t.theva dhamme a~n~naa, sati vaa upaadisese anaagaamitaa. Ti.t.thantu bhikkhave dve vassaani, yo hi ko ci bhikkhave ime cattaaro satipa.t.thaane eva"m bhaaveyya eka"m vassa"m tassa dvinna"m phalaana"m a~n~natara"m phala"m paa.tika"nkha"m: di.t.theva dhamme a~n~naa, sati vaa upaadisese anaagaamitaa. Ti.t.thatu bhikkhave eka"m vassa"m, yo hi ko ci bhikkhave ime cattaaro satipa.t.thaane eva"m bhaaveyya satta maasaani, tassa dvinna"m phalaana"m a~n~natara"m phala"m paa.tika"nkha"m di.t.theva dhamme a~n~naa, sati vaa upaadisese anaagaamitaa. Ti.t.thantu bhikkhave satta maasaani, yo hi ko ci bhikkhave ime cattaaro sati satipa.t.thaane eva"m bhaaveyya cha maasaani tassa dvinna"m phalaana"m a~n~nata- ra"m phala"m paa.tika"nkha"m: di.t.theva dham- me a~n~naa, sati vaa upaadisese anaagaamitaa. Ti.t.thantu bhikkhave cha maasaani, yo hi ko ci bhikkhave ime cattaaro sati satipa.t.thaane eva"m bhaaveyya pa~nca maasaani tassa dvinna"m phalaana"m a~n~natara"m phala"m paa.tika"nkha"m: di.t.theva dhamme a~n~naa, sati vaa upaadisese anaagaamitaa. Ti.t.thantu bhikkhave pa~nca maasaani, yo hi ko ci bhikkhave ime cattaaro sati satipa.t.thaane eva"m bhaaveyya cattaari maasaani tassa dvinna"m phalaana"m a~n~natara"m phala"m paa.tika"nkha"m: di.t.theva dhamme a~n~naa, sati vaa upaadisese anaagaamitaa. Ti.t.thantu bhikkhave cattaari maasaani, yo hi ko ci bhikkhave ime cattaaro sati satipa.t.thaane eva"m bhaaveyya tii.ni maasaani tassa dvinna"m phalaana"m a~n~natara"m phala"m paa.tika"nkha"m- di.t.theva dhamme a~n~naa, sati vaa upaadisese anaagaamitaa. Ti.t.thantu bhikkhave tii.ni maasaani, yo hi ko ci bhikkhave ime cattaaro sati satipa.t.thaane eva"m bhaaveyya dve maasaani tassa dvinna"m phalaana"m a~n~natara"m phala"m paa.tika"nkha"m: di.t.theva dhamme a~n~naa sati vaa upaadisese anaagaamitaa Ti.t.thantu bhikkhave dve maasaani, yo hi ko ci bhikkhave ime cattaaro sati satipa.t.thaane eva"m bhaaveyya maasa"m tassa dvinna"m phalaana"m a~n~natara"m phala"m paa.tika"nkha"m di.t.theva dhamme a~n~naa sati vaa upaadisese anaagaamitaa. Ti.t.thatu bhikkhave maasa"m , yo hi ko ci bhikkhave ime cattaaro sati satipa.t.thaane eva"m bhaaveyyaaa addhamaasa"m tassa dvinna"m phalaana"m a~n~natara"m phala"m paa.tika"nkha"m: di.t.theva dhamme a~n~naa, sati vaa upaadisese anaagaamitaa, ti.t.thatu bhikkhave addhamaaso, yo hi ko ci bhikkhaveime cattaaro satipa.t.thaane eva"m bhaaveyya sattaaha"m, tassa dvinna"m phalaana"m a~n~natara"m phala"m paa.tika"nkha"m: di.t.theva dhamme a~n~naa, sati vaa upaadisese anaagaamitaa. Ekaayano aya"m bhikkhave maggo sattaana"m visuddhiyaa sokaparidevaana"m samatikkamaaya dukkhadomanassaana"m attha"ngamaaya ~naayassa adhigamaaya nibbaanassa sacchikiriyaaya yadida"m cattaaro satipa.t.thaanaati, iti yanta"m vutta"m idameta"m pa.ticca vuttanti.	[Quả chứng] Nầy các Tỳ kheo, người nào tu tập bốn niệm xứ trong bảy năm như vậy có thể chứng một trong hai quả ngay trong đời hiện tại: một là vô lậu chánh trí nếu không thì quả bất hoàn. Nầy các Tỳ kheo, không nhất thiết phải tu tập đến bảy năm, một người có thể chứng quả trong thời gian tu tập bốn niệm xứ trong sáu năm, năm năm, bốn năm, ba năm, hai năm, một năm hoặc bảy tháng, bốn tháng, năm tháng, ba tháng, hai tháng, một tháng, nửa tháng thậm chí bảy ngày có thể chứng đắc một trong hai quả vô lậu chánh trí hoặc quả bất hoàn. Nầy các Tỳ kheo, đây là con đường độc nhất dẫn đến thanh tịnh, vượt khỏi sầu não, đoạn tận khổ ưu, thành tựu chánh trí, chứng ngộ niết bàn. Ðó là quán niệm bốn lãnh vực.
Idamavoca bhagavaa. Attamanaa te bhikkhuu bhagavato bhaasita"m abhinandunti.	Ðức Thế Tôn thuyết giảng như vậy, các Tỳ kheo hoan hỷ tín thọ lời Ngài.

29. Kinh Lễ Bái Sáu Phương - Si"ngalovadasutta

Eva"m me suta"m: Eka"m samaya"m bhagavaa raajagahe viharati ve.luvane kalandakanivaape. Tena kho pana samayena sigaalako gahapatiputto kaalasseva vu.t.thaaya raajagahaa nikkhamitvaa allavattho allakeso pa~njaliko puthuddisaa namassati, puratthima"m disa"m dakkhi.na"m disa"m pacchima"m disa"m uttara"m disa"m he.t.thima"m disa"m uparima"m disa"m. Atha kho bhagavaa pubba.nhasamaya"m nivaasetvaa pattaciivaramaadaaya raajagaha"m pi.n.daaya paavisi. Addasaa kho bhagavaa sigaalaka"m gahapatiputta"m kaalasseva vu.t.thaaya raajagahaa nikkhamitvaa allavattha"m allakesa"m pa~njalika"m puthuddisaa namassanta"m, puratthima"m disa"m dakkhi.na"m disa"m pacchima"m disa"m uttara"m disa"m he.t.thima"m disa"m uparima"m disa"m. Disvaana sigaalaka"m gahapatiputta"m etadavoca: kinnu kho tva"m gahapatiputta kaalasseva vu.t.thaaya raajagahaa nikkhamitvaa allavattho allakeso pa~njaliko puthuddisaa namassasi, puratthima"m disa"m dakkhi.na"m disa"m pacchima"m disa"m uttara"m disa"m he.t.thima"m disa"m uparima"m disanti?. Pitaa ma"m bhante kaala"m karonto eva"m avaca: chaddisaa taata namasseyyaasiiti. So kho aha"m bhante pituvacana"m sakkaronto garukaronto maanento puujento kaalasseva vu.t.thaaya raajagahaa nikkhamitvaa allavattho allakeso pa~njaliko puthuddisaa namassaami puratthima"m disa"m dakkhi.na"m disa"m pacchima"m disa"m uttara"m disa"m he.t.thima"m disa"m uparima"m disanti. Na kho gahapatiputta ariyassa vinaye eva"m chaddisaa namassitabbaati.	Tôi nghe như vầy Một thời đức Thế Tôn trú tại chùa Trúc Lâm gần thành Vương Xá. Vào buổi sáng Ngài đắp y mang bát đi khất thực. Lúc bấy giờ đức Thế Tôn trông thấy thanh niên Sin Ga La lễ bái sáu phương đông nam tây bắc trên dưới, Ngài hỏi tại sao làm thế. Sin Ga La trả lời: Khi thân phụ lâm chung nhắn nhủ phải thường lễ bái sáu phương. Ðức Thế Tôn dạy rằng: Cách thức lễ bái sáu phương trong đạo lý thánh hiền không giống như vậy.
"Yathaakatha"m pana bhante ariyassa vinaye chaddisaa namassitabbaa? Saadhu me bhante bhagavaa tathaa dhamma"m desetu yathaa ariyassa vinaye chaddisaa namassitabbaati. Tenahi gahapatiputta su.naahi, saadhuka"m manasi karohi, bhaasissaamiiti Eva"m bhanteti kho sigaalo gahapatiputto bhagavato paccassosi. Bhagavaa etadavoca: Katha~nca gahapatiputta ariyasaavako chaddisaapa.ticchaadii hoti? Chayimaa gahapatiputta disaa veditabbaa: puratthimaa disaa maataapitaro veditabbaa. Dakkhi.naa disaa aacariyaa veditabbaa. Pacchimaa disaa puttadaaraa veditabbaa. Uttaraa disaa mittaamaccaa veditabbaaHe.t.thimaa disaa daasakammakaraa veditabbaa. Uparimaa disaa sama.nabraahma.naa veditabbaa.	Thanh niên Sin Ga La thỉnh cầu đức Phật giảng dạy đạo lý ấy. Ðức Phật dạy rằng: Nầy gia chủ, phương đông được hiểu là cha mẹ Phương nam được hiểu là thầy tổ Phương tây được hiểu là người hôn phối Phương bắc được hiểu là bạn bè Phương dưới được hiểu là người giúp việc Phương trên được hiểu là sa môn
Pa~ncahi kho gahapatiputta .thaanehi puttena puratthimaa disaa maataapitaro paccupa.t.thaatabbaa: bhato nesa"m bharissaami, kicca"m nesa"m karissaami, kulava"msa"m .thapessaami, daayajja"m pa.tipajjaami, atha vaa pana petaana"m kaalakataana"m dakkhi.na"m anuppadassaamiiti. Imehi kho gahapatiputta pa~ncahi .thaanehi puttena puratthimaa disaa maataapitaro paccupa.t.thitaa pa~ncahi .thaanehi putta"m anukampanti: paapaa nivaarenti, ka.lyaa.ne nivesenti, sippa"m sikkhaapenti, patiruupena daarena sa"myojenti, samaye daayajja"m niyyaadenti. Imehi kho gahapatiputta pa~ncahi .thaanehi puttena puratthimaa disaa maataapitaro paccupa.t.thitaa imehi pa~ncahi .thaanehi putta"m anukampanti. Evamassa esaa puratthimaa disaa pa.ticchannaa hoti khemaa appa.tibhayaa.	Nầy gia chủ, đối với phương đông tức cha mẹ, người con nên làm năm việc: Một là phụng dưỡng cha mẹ Hai là làm công việc thay cha mẹ Ba là gìn giữ gia phong Bốn là khéo quản trị tài sản thừa kế Năm là tạo phước hồi hướng Ðáp lại, đối với con, cha mẹ nên làm năm việc: Một là ngăn con không làm điều ác Hai là dạy con làm việc lành Ba là hướng dẫn nghề nghiệp Bốn là tác thành gia thất Năm là trao tài sản thừa kế khi thích hợp Ðó là cách lễ bái phương đông tức đạo nghĩa cha mẹ con cái. Làm như vậy được an lạc không gì lo lắng.
Pa~ncahi kho gahapatiputta .thaanehi antevaasinaa dakkhi.naa disaa aacariyaa paccupa.t.thaatabbaa: u.t.thaanena, upa.t.thaanena, sussuusaaya, paaricariyaaya, sakkacca"m sippapa.tiggaha.nena. Imehi kho gahapatiputta pa~ncahi .thaanehi antevaasinaa dakkhi.naa disaa aacariyaa paccupa.t.thitaa, pa~ncahi .thaanehi antevaasi"m anukampanti: suviniita"m vinenti, suggahita"m gaahaapenti sabbasippasuta"m samakkhaayino bhavanti mittaamaccesu pa.tivedenti, disaasu parittaana"m karonti. Imehi kho gahapatiputta pa~ncahi .thaanehi antevaasinaa dakkhi.naa disaa aacariyaa paccupa.t.thitaa, imehi pa~ncahi .thaanehi antevaasi"m anukampanti. Evamassa esaa dakkhi.naa disaa pa.ticchannaa hoti khemaa appa.tibhayaa.	Nầy gia chủ, đối với phương nam tức thầy tổ, người học trò nên làm năm việc: Một là giữ lòng kính trọng Hai là quan tâm săn sóc Ba là chăm chỉ học hành Bốn là đáp ứng khi cần Năm là hấp thụ những gì được truyền dạy Ðáp lại, đối với trò, thầy nên làm năm việc: Một là dạy trò những chuyên môn của mình Hai là dùng phương pháp dễ hiểu Ba là không giấu nghề Bốn là giới thiệu tiến thân Năm là bố trí an toàn cho trò Ðó là cách lễ bái phương nam tức đạo nghĩa thầy trò. Làm như vậy được an lạc không gì lo lắng.
Pa~ncahi kho gahapatiputta .thaanehi saamikena pacchimaa disaa bhariyaa paccupa.t.thaatabbaa: sammaananaaya, anavamaananaaya, anaticariyaaya, issariyavossaggena, ala"nkaaraanuppadaanena. Imehi kho gahapatiputta pa~ncahi .thaanehi saamikena pacchimaa disaa bhariyaa paccupa.t.thitaa, pa~ncahi .thaanehi saamika"m anukampati: susa"mvihitakammantaa ca hoti susa"mgahitaparijanaa ca, anaticaarinii ca, sambhata"m anurakkhati, dakkhaa ca hoti analasaa sabbakiccesu. Imehi kho gahapatiputta pa~ncahi .thaanehi saamikena pacchimaa disaa bhariyaa paccupa.t.thitaa imehi pa~ncahi .thaanehi saamika"m anukampati. Evamassa esaa pacchimaa disaa pa.ticchannaa hoti khemaa appa.tibhayaa.	Nầy gia chủ, đối với phương tây tức người hôn phối thì người chồng nên làm năm việc: Một là đối xử hoà ái Hai là không bạc đãi khinh khi Ba là một dạ thủy chung Bốn là giao quyền nội chính Năm là tùy khả năng mua sắm tư trang cho vợ Ðáp lại, đối với chồng, người vợ nên làm năm việc: Một là quán xuyến công việc gia đình Hai là cư xử với hai họ một cách đồng đều Ba là một lòng tiết hạnh Bốn là gìn giữ tài sản Năm là cần mẫn trong bổn phận. Ðó là cách lễ bái phương tây tức đạo nghĩa vợ chồng. Làm như vậy được an lạc không gì lo lắng.
Pa~ncahi kho gahapatiputta .thaanehi kulaputtena uttaraa disaa mittaamaccaa paccupa.t.thaatabbaa: daanena, peyyavajjena atthacariyaaya, samaanattataaya, avisa"m vaadanataaya. Imehi kho gahapatiputtapa~ncahi .thaanehi kulaputtena uttaraa disaa mittaamaccaa paccupa.t.thitaa pa~ncahi .thaanehi kulaputta"m anukampanti: pamatta"m rakkhanti, pamattassa saapateyya"m rakkhanti, bhiitassa sara.na"m honti, aapadaasu na vijahanti, aparapajaa cassa pa.tipuujenti. Imehi kho gahapatiputta pa~ncahi .thaanehi kulaputtena uttaraa disaa mittaamaccaa paccupa.t.thitaa imehi pa~ncahi .thaanehi kulaputta"m anukampanti. Evamassa esaa uttaraa disaa pa.ticchannaa hoti khemaa appa.tibhayaa.	Nầy gia chủ, đối với phương bắc tức bạn bè nên làm năm việc: Một là rộng rãi Hai là nhã nhặn Ba là quan tâm lợi ích của bạn Bốn là đồng cam cộng khổ Năm là thành thật Ðáp lại, đối với một bạn tốt, nên làm năm việc: Một là cảnh giác bạn trước những cám dỗ Hai là giữ hộ tài sản khi bạn sa ngã Ba là làm nơi nương tựa cho bạn lúc sa cơ Bốn là không bỏ bạn lúc nguy biến Năm là cư xử tốt với người thân của bạn Ðó là cách lễ bái phương nam tức đạo nghĩa bạn bè. Làm như vậy được an lạc không gì lo lắng.
Pa~ncahi kho gahapatiputta .thaanehi ayirakena he.t.thimaa disaa daasakammakaraa paccupa.t.thaatabbaa: yathaabala"m kammantasa"mvidhaanena, bhattavettanaanuppadaanena, gilaanupa.t.thaanena, acchariyaana"m rasaana"m sa"mvibhaagena, samaye vossaggena. Imehi kho gahapatiputta pa~ncahi .thaanehi ayirakena he.t.thimaa disaa daasakammakaraa paccupa.t.thitaa pa~ncahi .thaanehi ayiraka"m anukampanti. Pubbu.t.thaayino ca honti, pacchaanipaatino ca dinnaadaayino ca, sukatakammakaraa ca kittiva.n.naharaa ca. Imehi kho gahapatiputta pa~ncahi .thaanehi ayirakena he.t.thimaa disaa daasakammakaraa paccupa.t.thitaa imehi pa~ncahi .thaanehi ayiraka"m anukampanti. Evamassa esaa he.t.thimaa disaa pa.ticchannaa hoti khemaa appa.tibhayaa.	Nầy gia chủ, đối với phương dưới tức người giúp việc thì người chủ nên làm năm việc: Một là không giao việc quá sức Hai là trả thù lao tương xứng Ba là chăm sóc khi đau yếu Bốn là chia sớt món ngon vật lạ Năm là không bắt làm việc quá giờ Ðáp lại, đối với chủ, người giúp việc nên làm năm việc: Một là thức trước chủ Hai là ngủ sau chủ Ba là không lấy những thứ không cho Bốn là siêng năng làm việc Năm là giữ tiếng tốt cho chủ Ðó là cách lễ bái phương dưới tức đạo nghĩa chủ tớ. Làm như vậy được an lạc không gì lo lắng.
Pa~ncahi kho gahapatiputta .thaanehi kulaputtena uparimaa disaa sama.nabraahma.naa paccupa.t.thaatabbaa: mettena kaayakammena, mettena vaciikammena, mettena manokammena anaava.tadvaarataaya, aamisaanuppadaanena. Imehi kho gahapatiputta pa~ncahi .thaanehi kulaputtena uparimaa disaa sama.nabraah- ma.naa paccupa.t.thitaa chahi .thaanehi kulaputta"m anukampanti. Paapaa nivaarenti kalyaa.ne nivesenti, kalyaa.nena manasaa anukampanti, assuta"m saaventi, suta"m pariyodapenti, saggassa magga"m aacikkhanti.Imehi kho gahapatiputta chahi .thaanehi kulaputtena uparimaa disaa sama.nabraahma.naa paccupa.t.thitaa imehi chabhi .thaanehi kulaputta"m anukampanti Evamassa esaa uparimaa disaa pa.ticchannaa hoti khemaa appa.tibhayaati.	Nầy gia chủ, đối với phương trên tức sa môn thì người cư sĩ nên làm năm việc: Một là cử chỉ thân thiện Hai là lời nói thân thiện Ba là tư tưởng thân thiện Bốn là luôn mở rộng cửa đón tiếp Năm là cúng dường tứ sự Ðáp lại, đối với cư sĩ, sa môn nên làm năm việc: Một là hướng dẫn cư sĩ xa điều ác Hai là hướng dẫn cư sĩ làm việc lành Ba là luôn cư xử với tâm từ ái Bốn là giảng giải đạo lý tường tận Năm là chỉ đường an vui đời sau Ðó là cách lễ bái phương nam tức đạo nghĩa tăng tục. Làm như vậy được an lạc không gì lo lắng.
Idamavoca bhagavaa. Ida"m vatvaana sugato athaapara"m etadavoca satthaa: Eva"m vutte sigaalako gahapatiputto bhagavanta"m etadavoca: abhikkanta"m bhante, abhikkanta"m bhante. Seyyathaapi bhante nikkujjita"m vaa ukkujjeyya, pa.ticchanna"m vaa vivareyya, muu.lhassa vaa magga"m aacikkheyya, andhakaare vaa telapajjota"m dhaareyya cakkhumanto ruupaani dakkhintiiti, evameva"m bhagavataa anekapariyaayena dhammo pakaasito. Esaaha"m bhante bhagavanta"m sara.na"m gacchaami, dhamma~nca bhikkhusa"ngha~nca Upaasaka"m ma"m bhagavaa dhaaretu ajjataggepaa.nupeta"m sara.na"m gatanti.	Nghe đức Thế Tôn dạy như vậy, thanh niên Sin Ga La bày tỏ niềm hoan hỷ: Thật vi diệu, bạch đức Thế Tôn, Chánh Pháp được giảng dạy như người lật lên những gì bị úp xuống, phơi bày những gì bị che phủ, chỉ đường cho người lạc lối, đem ánh sáng vào chỗ tối. Con xin qui y Phật, con xin qui y Pháp, con xin qui y Tăng. Xin Ngài nhận biết cho con là đệ tử từ nay cho đến trọn đời.

30. Lễ Hồng Danh - Aa.taanaa.tiyaparitta"m

Namo me sabbabuddhaana"m
uppannaana"m mahesina"m
Diipa"nkaro jutindharo
Ta.nha"nkaro mahaaviiro
Medha"nkaro mahaayaso
Sara.na"nkaro lokahito
Ko.nda~n~no janapaamokkho
Ma"ngalo purisaasabho
Sumano sumano dhiiro
Revato rativa.d.dhano
Sobhito gu.nasampanno
Anomadassii januttamo
Padumo lokapajjoto
Naarado varasaarath
Padumuttaro sattasaaro
Sumedho appa.tipuggalo
Sujaato sabbalokaggo
Piyadassii naraasabho
Atthadassii kaaru.niko
Dhammadassì tamonudo
Siddhattho asamo loke
Tisso ca vadata"m varo
Pusso ca varado buddho
Vipassii ca anuupamo
Sikhii sabbahito satthaa
Vessabhuu sukhadaayako
Kakusandho sattavaaho
Konaagamano ra.na~njaho
Kassapo sirisampanno
Gotamo sakyapu"ngavo

Nhất tâm đảnh lễ:
Nam mô đại trí Diipa"nkaro Phật
Nam mô đại hùng Ta.nha"mkaro Phật
Nam mô đại uy Medha"nkaro Phật
Nam mô cứu thế Sara.na"nkaro Phật
Nam mô vô thượng sư Ko.nda~n~no Phật
Nam mô thượng nhân Ma"ngalo Phật
Nam mô thường hoan hỷ Sumano Phật
Nam mô thường an lạc Revato Phật
Nam mô viên đức Sobhito Phật
Nam mô siêu nhân Anomadassii Phật
Nam mô phổ quang Padumo Phật
Nam mô điều ngự Naarado Phật
Nam mô đại đạo sư Padumuttaro Phật
Nam mô vô tỷ Sumedho Phật
Nam mô vô thượng tôn Sujaato Phật
Nam mô vô thượng sĩ Piyadassì Phật
Nam mô đại bi Atthadassii Phật
Nam mô vô lượng quang Dhammadassì Phật
Nam mô lưỡng túc tôn Siddhattho Phật
Nam mô vô thượng trí Tisso Phật
Nam mô vô thượng giác Pusso Phật
Nam mô đại lực Vipassii Phật
Nam mô thiên nhân sư Sikhii Phật
Nam mô đại từ Vessabhuu Phật
Nam mô cứu khổ Kakusandho Phật
Nam mô vô nhiễm Konaagamano Phật
Nam mô đại hạnh Kassapo Phật
Nam mô Thích tử đại giác Gotamo Phật

31. Qui sám

Phật là nơi nương nhờ tối thượng
Cho chúng con vô lượng an lành
Qui y Phật Bảo từ ân
Nguyện lời chân thật tác thành thắng duyên
Gieo năm vóc trọn niềm sám hối
Những sở hành lầm lỗi vô minh
Từ thân khẩu ý khởi sanh
Ngưỡng mong Phật Bảo đức lành từ dung

Pháp là nơi nương nhờ tối thượng
Cho chúng con vô lượng an lành
Qui y Pháp Bảo chánh chân
Nguyện lời chân thật tác thành thắng duyên
Gieo năm vóc trọn niềm sám hối
Những sở hành lầm lỗi vô minh
Từ thân khẩu ý khởi sanh
Ngưỡng mong Pháp Bảo đức lành từ dung

Tăng là nơi nương nhờ tối thượng
Cho chúng con vô lượng an lành
Qui y Tăng Bảo tịnh thanh
Nguyện lời chân thật tác thành thắng duyên
Gieo năm vóc trọn niềm sám hối
Những sở hành lầm lỗi vô minh
Từ thân khẩu ý khởi sanh
Ngưỡng mong Tăng Bảo đức lành từ dung

32. Từ bi nguyện - Sabbadisaasu mettaapharana"m

Sabbe sattaa averaa hontu
sukhitaa hontu niddukkhaa hontu
abyaapajjhaa hontu aniighaa hontu
diighaayukaa hontu arogaa hontu
sampattiihi sammijjhantu sukh
iiattaana"m pariharantu dukkhappattaa
ca niddukkhaa bhayappattaa ca
nibbhayaa sokappattaa ca nissokaa
hontu sabbepi paa.nino.

Nguyện cầu tám hướng mười phương
Chúng sanh muôn loại hãy thường an vui
Dứt trừ oan trái nhiều đời
Bao nhiêu đau khổ đến hồi duyên tan
Hại nhau chỉ chuốc lầm than
Mê si điên đảo vô vàn lệ châu
Chúng sanh vô bệnh sống lâu
Nguyện cho thành tựu phước sâu đức dày
Nguyện cho an lạc từ nay
Dứt trừ thống khổ đắng cay oán hờn
Dứt trừ kinh sợ tai ương
Bao nhiêu phiền não đoạn trường vĩnh ly
Nguyện cầu Tam Bảo chứng tri
Sống đời thanh tịnh từ bi vẹn toàn

33. Hồi hướng công đức

Ya"nki~nci kusalakamma"m
kattabba"m kiriya"m mama
kaayena vaacaamanasaa
tidase sugata"m kata"m
ye sattaa sa~n~nino atthi
ye ca sattaa asa~n~nino
kata"m pu~n~naphala"m mayha"m
sabbe bhaagii bhavantu te
ye ta"m kata"m suvidita"m
dinna"m pu~n~naphala"m mayaa
ye ca tattha na jaananti
devaa gantvaa nivedayu"m
sabbe lokamhi ye sattaa
jiivantaahaarahetukaa
manu~n~na"m bhojana"m sabbe
labhantu mama cetasaati.

Con xin hồi hướng phước lành
Khắp cùng pháp giới chúng sanh gội nhuần
Mẹ cha thầy tổ thân nhân
Hiện tiền quá vãng trọn phần phước duyên
Cầu xin hộ pháp chư thiên
Phát tâm hoan hỷ báo truyền gần xa
Cầu cho mưa thuận gió hoà
Pháp luân thường chuyển nhà nhà an khương
Chúng sanh ba cõi sáu đường
Do nhờ thực phẩm bảo tồn mạng căn
Nghiệp lành từ khẩu ý thân
Hoá thành phúc quả tùy nhân sở cầu

34. Phục nguyện

[Chủ lễ xướng]

Aakaasa.t.thaa ca bhumma.t.thaa
devaa naagaa mahiddhikaa
pu~n~na"m no anumodantu
cira"m rakkhantu saasana"m
aakaasa.t.thaa ca bhumma.t.thaa
devaa naagaa mahiddhikaa
pu~n~na"m no anumodantu
cira"m rakkhantu ra.t.thake
aakaasa.t.thaa ca bhumma.t.thaa
devaa naagaa mahiddhikaa
pu~n~na"m no anumodantu
cira"m rakkhantu ~naatayo
aakaasa.t.thaa ca bhumma.t.thaa
devaa naagaa mahiddhikaa
pu~n~na"m no anumodantu
cira"m rakkhantu paa.nino
aakaasa.t.thaa ca bhumma.t.thaa
devaa naagaa mahiddhikaa
pu~n~na"m no anumodantu
cira"m rakkhantu no sadaa

Nguyện công đức tu trì
Hồi hướng khắp chư thiên
Bậc thiện thần hộ pháp
Nhiều oai đức thần lực
Ngự khắp cả trần hoàn
Hư không giới thiên giới
Xin các ngài tùy hỷ
Công đức đã thể hiện
Rồi hộ trì Phật pháp
Mãi soi sáng nhân thiên
Quốc độ hưởng thái bình
Muôn người sống lạc nghiệp
Mẹ cha và thầy tổ
Quyến thuộc cùng chúng sanh
Ðược hạnh phúc dài lâu
Thiểu bệnh dứt khổ sầu
Ngày ngày vui tu tập
Tinh tiến trong đạo mầu
Nhất tâm cầu giác ngộ

35. Phổ nguyện

[Ðại chúng cùng tụng]

Ida"m vata me daana"m
aasavakkhayaavaha"m hotu
Buddhoaaha"m bodhayissaami
Muttoaaha"m mocaye pare
Ti.n.noaaha"m taarayissaami
Sa"msaaraaogha mahabbhayaa

Nguyện công đức đã làm
Kết duyên lành giải thoát
Ðoạn nghiệp chướng não phiền
Quả niết bàn chứng đạt
Nguyện Chánh Pháp lưu truyền
Phổ cập khắp thế gian
Chúng sanh thường tịnh lạc
Phật đạo chóng viên thành

[^]

Ghi chú: Các mẫu tự Pàli trong phiên bản Internet này được viết theo qui ước:

nt-pali-int.gif (2720 bytes)

[Phần A][Phần B][Phần C]
[Mục lục][Chương kế]